Colitis ulcerosa

Klachten en verschijnselen

• Bloedige diarree die etter kan bevatten.
• Buikpijn.
• Koorts.
• Gewichtsverlies.
• Gewrichtspijnen.
• Huidafwijkingen.

Colitis ulcerosa is een van de twee ontstekingsziekte die zich in de ingewanden bevindt. De oorzaak van deze ziektes is niet bekend. Het Colitis ulcerosa lijkt op de ziekte van Crohn maar het allergrootste verschil is dat het zich niet verder uit kan breiden dan de dikke darm en de endeldarm.

Colitis ulcerosa is een chronische aandoening waarbij een ontstekingsreactie, gekenmerkt door zweertjes en kleine abcessen, zich uitsluitend voordoet in de binnenste laag (slijmvlies of mucosa) van de darmwand. De ontstekingsreacties betreffen bijna altijd de endeldarm en strekken zich tot in de dikke darm uit. Tot hoever het ontstekingsproces de dikke darm aantast, varieert van patiënt tot patiënt. Is de ontsteking beperkt tot het rectum, dan wordt wel eens de term proctitis ulcerosa gebruikt.

Colitis ulcerosa kan bij iedereen op elke leeftijd voorkomen, maar er is een verhoogde kans tussen de 15 en 35 jaar. Ook komt de ziekte vaker voor bij blanke mensen, dan bij gekleurde mensen. Net zoals dat bij de ziekte van Crohn is, speelt de familie ook een factor.

Diagnose.

Wanneer er verschijnselen of aanwijzingen zijn van Colitis ulcerosa, zal er een kijkonderzoek plaats vinden. Er wordt dan een instrument de endeldarm in worden gebracht, zodat men het laatste stukje van de dikke darm kan bekijken. Ook zullen er kleine stukjes weefsel worden weggenomen, en onderzoeken mee worden verricht.

Wanneer er geen definitief resultaat uit het kijkonderzoek is gekomen, is het ook mogelijk om het met röntgenfoto’s te bepalen.

Hoe ernstig is colitis ulcerosa?

Af en toe is er niets aan de hand met Colitis ulcerosa. Op andere moment kan de dikke darm ontstoken raken en kan er bloederige en etterige diarree ontstaan. Dit soort periodes wisselen elkaar af.

Ongeveer 15% van alles patiënten met Colitis ulcerosa heeft een heel ernstige vorm, en dan raakt de gehele dikke darm ontstoken. De symptomen worden dan erger, bloederigere en etterigere diarree dan normaal. Plus er ontstaat koorts en buikpijn. Wanneer dit gebeurt kan het een medisch spoedgeval worden. En er is een kans op verlamming van de dike darm, of een hevige ontsteking.

Colitis ulcerosa kan ook samengaan met verschillende Klachten en verschijnselen op andere plaatsen in het lichaam. Hiertoe behoren pijn of ontsteking in de grote gewrichten, bijvoorbeeld in de enkels, polsen of knieën. Sommige gevallen van ontstekingsachtige verstijving en verkromming van de wervelkolom kunnen verband houden met colitis ulcerosa. Ook een oogontsteking kan hierbij optreden of een belemmering van de galafvloed uit de lever.

Daar komt bij dat een geheel of nagenoeg geheel door colitis ulcerosa aangetaste dikke darm een risico schijnt te vormen voor het ontstaan van dikke darmkanker zo’n acht tot tien jaar na het begin van de ziekte. Bij mensen met een colitis ulcerosa van beperkter omvang (bijvoorbeeld alleen van het linker deel van het colon) is dat risico minder en zal eventuele kanker niet eerder dan na vijftien tot twintig jaar optreden. De duur van de ziekte verhoogt de kans op kanker. Die kans is echter niet afhankelijk van de ernst van de ontsteking. Dat betekent dat kanker kan ontstaan ondanks minimale symptomen van de colitis ulcerosa.

Behandeling.
De behandeling zal proberen om het ontstekingsproces te beheersen. Ook zal er moeten worden gezorgd voor het voedseltekort dat ontstaat door de diarree. Dit zal moeten worden gecompenseerd om complicaties te voorkomen.

Geneesmiddelen.
Bij Colitis ulcerosa zullen de voornaamste medicijnen ontstekingsremmers zijn. Deze zullen proberen het ontstekingsproces te beheersen. Voorbeelden van deze medicijnen zijn: sulfasalazine en corticosteroïden

De voornaamste medicijnen die bij de behandeling van colitis ulcerosa worden toegepast, zijn ontstekingsremmende middelen, zoals sulfasalazine en corticosteroïden.

Sulfasalazine zal worden gebruikt wanneer de klachten het hevigst zijn. Ook zullen ze worden gebruikt om de pijnvrije periodes te behouden. Corticosteroïden zal worden toegepast wanneer de aanvallen van diarree met bloed wat heviger zijn. Wanneer het ontstekingsproces tot de endeldarm beperkt is, kan een klysma dat een corticosteroïd bevat, helpen de ontsteking te onderdrukken en de symptomen te verlichten.

Wanneer er hevige diarree is, is opname belangrijk. Dan kan namelijk de behandeling met medicijnen worden ingesteld, en zal het vochtverlies worden gecompenseerd door mideel vaneen intraveneus. Hierdoor zullen ook de darmen rust krijgen omdat de patient niet via de mond gevoed wordt.

Middelen voor onderdrukking van het afweersysteem (immunosuppressie), zoals azathioprine, worden ook wel eens gebruikt maar dan onder controle van de arts.

Voeding.
Wanneer de dikke darm te zwak is om zijn rol te vervullen in het spijsverteringsstelsel zal de patiënt intraveneuze voeding nodig hebben. Bij de patiënten die nog niet zo ziek zijn, zal er een vloeibaar dieet worden gemaakt, zodat het vochtverlies, door de diarree, gecompenseerd wordt.

Operatieve behandeling.
Bij een op de vier patiënten met colitis ulcerosa is uiteindelijk een operatie nodig. Dit kan zijn doordat ernstige complicaties zijn opgetreden, of doordat er niet wordt gereageerd op de medicijnen. Tegenwoordig is het zo dat wanneer de medicijnen niet aanslaan bijna direct wordt geopereerd, en niet wordt gewacht totdat de patiënt is afgezwakt. Vaak wordt bij een operatie gekozen voor een totale verwijdering van de dikke darm en endeldarm. Door nieuwere technieken is het mogelijk dat er ontlasting via de anus blijft plaatsvinden, en dat de patiënt gemakkelijk de operatie kan verdragen.

Wanneer patiënten al langer dan acht jaar colitis ulcerosa hebben, zal de dokter waarschijnlijk aanraden om het operatief te verwijderen. Hierbij wordt dan aangeraden om de gehele dikke darm te verwijderen, omdat er een grote kans is op darmkanker. Ook is het mogelijk om om de zoveel tijd een colonoscopie te hebben. Er zal dan worden gezocht op afwijkingen of kwaadaardige stukjes weefsel.